Vererving vachtkleur

Vererving vachtkleur

Het onderwerp genetica is heel moeilijk en wanneer je het denkt te snappen is het weer heel moeilijk uit te leggen. Ik ga het dan ook niet proberen maar pik er uit wat voor mij in dit geval van belang is en probeer het zo uit te diepen dat ik daar kom waar ik wezen wil en het hopelijk begrijpelijk is. Deze informatie is dus niet volledig.

Iedere kat heeft meerdere chromosomen paren. Op deze chromosomen liggen de genen, het erfelijke materiaal ook wel DNA genoemd. Je hebt dominante en recessieve genen. Zoals het woord al zegt, dominante genen overheersen de recessieve genen.
Het recessieve gen komt alleen tot uiting als deze homozygoot is.
Homozygoot betekend dat er twee van zijn.

Elk chromosomen paar wordt samengesteld uit één chromosoom dat van moeder wordt vererfd en één wat uit vader wordt vererfd, zo heeft het kitten weer een paar.

Één van deze paren bepaald het geslacht.
Een X chromosoom is vrouwelijk.
Een Y chromosoom is mannelijk.

Een vrouwtje is altijd XX = twee vrouwelijke chromosomen.
Een vrouwtje kan dus alleen de X doorgeven aan het nageslacht.

Een mannetje heeft een X en een Y chromosoom en is dus XY één vrouwelijk en één mannelijk chromosoom.
Een mannetje kan dus zowel de Y als de X doorgeven aan het nageslacht.

Samen met het chromosoom van de moeder ( altijd X ) wordt dit dus: XX = vrouwelijk of
XY = mannelijk

Het is dus altijd de vader die het geslacht bepaald.

De moeder daarentegen bepaald de kleur van de KATER KITTENS.
En hier ontstaan nog al eens wat misverstanden.
Wanneer men dit zo leest zouden alle kater kittens dus op moeder lijken waar het de kleur betreft.
Soms is dit ook zo, heb daar hier een prima voorbeeld van, het kater kitten is het exacte kleur kopie van de moeder. Maar waarom de andere twee dan niet?

Even beginnen bij het begin.

De genetische basis kleuren van de kat zijn zwart en rood.
Deze pure basis kleuren dragen alle katten genetisch gezien bij zich.
Iedere kat bezit minimaal één basis kleur, dus rood of zwart en maximaal twee basis kleuren, zwart en rood. DIT LAATSTE GELD ALLEEN VOOR DE POEZEN, KATERS HEBBEN ALTIJD MAAR ÉÉN KLEUR.

XX is dus een poes = twee kleuren.
XY is dus een kater= één kleur op het Y chromosoom bevind zich dus geen kleur.

Geeft de kater dus zijn kleurloze Y chromosoom door wordt het dus een kater en bepaald de poes de kleur.

Dit wil niet altijd zeggen dat het kater kitten de zelfde kleur krijgt als moeder poes, tenslotte bezit moeder twee kleuren.

Zoals hierboven  uitgelegd ,hebben  katers maar een kleur gen alleen op de X.
Dit heeft als gevolg dat je dus eigenlijk nooit een rood/zwarte kater zal zien, ook wel schildpad of lapjes kat genoemd. Ik zeg “eigenlijk” nooit omdat het heel soms toch voorkomt, we spreken dan van een genetische afwijking. De kater heeft dan een chromosoom te veel XXY en is altijd onvruchtbaar.

Dan hebben we nog verdunning en mutatie van genen.

Eerder hebben we al genoemd dat de basis kleuren rood en zwart zijn, hier ga ik iets dieper op in.
De vacht kleur van katten ontstaat door pigment korreltjes.
Deze worden melaninen genoemd, er zijn twee soorten melaninen,

1. Eumelaninen deze zorgen voor het zwarte pigment ( zwarte basis kleur )
2. Phaeomelaninen deze zorgen voor de rode vachtkleur ( rode basis kleur)
Alle voorkomende kleuren van de kat zijn afkomstig van deze kleuren.

Kleurverdunning.

Verdunning treed op wanneer er minder pigmentkorreltjes aanwezig zijn waardoor de intensiteit van de vachtkleur verminderd.

Zodra er een kleine mutatie optreedt kan zwart b.v bruin of kaneel worden. Bij rood is dit vaak minder te zien de kleur wordt lichter maar blijft rood.
Al deze ANDERE kleuren dan zwart of rood zijn dus afgeleid van zwart of rood en noemen we RECESSIEF.

Deze eigenschappen (recessieve) die dus invloed hebben op de basiskleuren zijn in tegenstelling tot de basiskleuren zelf NIET GESLACHT GEBONDEN .
Dus deze eigenschappen kunnen ZOWEL DOOR KATERS OF POEZEN WORDEN DOORGEGEVEN.

Een gen met een DOMINANTE eigenschap voor kleur is ALTIJD VISUEEL ZICHTBAAR in de kat.
Een gen met een RECESSIEVE EIGENSCHAP voor kleur is ALLEEN ZICHTBAAR wanneer deze HOMOZYGOOT is dit betekend dat er twee van zijn.

Dus moet de kat op beide chromosomen paren ( zowel van de kater als van de poes ) het recessieve gen bezitten om het zichtbaar te maken.

Een recessieve kleur eigenschap kan genetisch wel aanwezig zijn maar niet zichtbaar zijn. In dat geval bezit de kat maar één maal de recessieve en één maal de dominante eigenschap.
Je ziet het dan wel niet maar het kan wel doorgegeven worden naar de volgende generatie, je weet alleen nooit zeker of dat ook gebeurd.

Witte katten zijn onderverdeeld in twee categorieën:

1. De dominant witte katten.
Deze hebben in feite wel een kleur maar door het gebrek aan pigment cellen is deze kleur niet te zien waardoor de kat wit is. Witte haren missen over het algemeen stevigheid wanneer en de haren in het binnen oor ook wit zijn komt er onvoldoende bewegingen de haartjes die het geluidssignaal door moeten geven aan de hersenen. Katten zonder pigment in deze haren zijn vaak doof.

2. De niet dominant ( recessief) witte katten.
Dit is vooral het geval bij katten uit het verre oosten, voornamelijk Siamezen. Deze katten hebben altijd blauwe ogen.

Men weet dat er in het verleden veelvoudig gebruik is gemaakt van Oosters korthaar of Siamezen bij de opbouw van het savannah ras. Veel Savannahs zijn dus in het bezit van dit recessieve witte gen.
Zoals eerder al genoemd het is een recessief gen en kan dus door zowel de poes als de kater worden door gegeven. Dus wanneer een kater dit gen doorgeeft aan de poes ongeacht of dit met de vrouwelijke X of de mannelijke Y is, kan dit dus een snow poes of kater kitten opleveren.

Juist deze witte (snow) kleurvererving heeft nog een bijzonderheid.
Normaal gesproken is één kleur dominant over de andere. B.v wanneer een kat één bruin gen en één zilver gen draagt zal het zilver gen domineren en krijgt de kat een zilver uiterlijk.
Wanneer beide ouder dieren een snow gen doorgeven, maar de ene een lynx gen en de andere een sepia gen ( zie onderdeel herkomst snow ) is er niet een dominant maar mengen de kleuren zich waardoor het eventueel daar uit voort komende snow kitten Mink zal worden. Snow genen zijn dus voor zover bekend de enige bekende mengvorm.
Het kitten zelf kan later geen Mink doorgeven omdat dit een mengvorm is. Wel kan het zowel het lynx of het sepia gen weer door geven.

Een Snow kleurige kat heeft nooit zwarte spots de spotkleur kan variëren tussen grijs en bruin afhankelijk van de Snow variant.

Voor het totaal beeld van de vacht en kleur speelt ook de aftekening mee.
Omdat voor mij in dit hele verhaal vooral de Savannah van belang is kijk ik hiervoor speciaal naar de Tabby. Tenslotte zijn de meeste Savannahs Black Tabby Spotted.

Tabby is er in vier varianten.

• Geticked. (Ticked)
• Gestreept. (Mackerel)
• Gevlekt. (Spotted)
• Gemarmerd. (Blocked)

De kleur verschillen worden veroorzaakt door lichte verdunning van melaninen.
De echte kleur van de kat is eigenlijk de donkere kleur die je in de strepen of de spots ziet.