Autopsie of sectie verrichten
Het zal iedereen een keertje gebeuren dat je geconfronteerd wordt met het overlijden van een veel te jonge kat. Naast het verdriet en schrik komt er ongetwijfeld de vraag waarom dit is gebeurd. Had je misschien de voorafgaande ziekte kunnen voorkomen of hoe kun je zorgen dat zoiets niet nog een keer gebeurd. Ook al heb je een geweldige dierenarts met torenhoge rekeningen, de homeopathie erbij en de beste voeding en verzorging, er zijn grenzen aan de geneeskunde. Zeker met een plotselinge dood zijn er vaak veel vragen die onbeantwoord blijven.
Als je zelf een vroegtijdig sterfgeval hebt meegemaakt dan weet je hoe machteloos je kunt voelen als een ziek dier met de beste zorg alleen maar verslechterd. De dierenarts heeft tijdens de behandeling meestal een goed beeld gekregen van het zieke dier. En met de symptomen, bloedwaarden, röntgenfoto’s en overige bevindingen kan hij vaak een inschatting maken van de doodsoorzaak. Maar een bewijs kan niet worden aangedragen want misschien ligt de oorzaak bij de neveneffecten van een andere aandoening die alleen op celniveau aan te tonen is. Onzekerheid of er sprake kan zijn van een erfelijk probleem. Is het iets besmettelijks geweest en is er een gevaar voor de andere katten aanwezig. Vooral bij plotseling overlijden is het vaak niet duidelijk welk probleem er aan voorafgegaan is. Hoe kun je dan met zekerheid de oorzaak van overlijden vast stellen?
Er zijn veel mensen die een dure raskat hebben aangeschaft, met de verwachting daar toch minimaal 10, misschien wel 20 jaar van te kunnen genieten. Teleurstelling en wantrouwen naar de fokker zijn niet ongewoon als dit niet zo is. De fokker zou toch moeten weten of hij/zij met gezonde dieren bezig is en zulke trieste gebeurtenissen moeten voorkomen.
Helaas kun je dit als fokker nooit garanderen, hoe goed je ook je best doet om een gezond nestje te laten komen. Maar hoe kun je aantonen dat je hier serieus mee bezig bent en hoe kun je het grote verlies verzachten. Bij raskatten zijn de voorouders bekend zodat je zou denken dat bij erfelijke problemen de oorzaak opgespoord kan worden. Helaas is er vaak gezwegen over de minder leuke kanten bij het fokken. Men wist niet van elkaar dat een bepaald probleem vaker voorkwam. En door dit zwijgen werden er verschillende dodelijke ziektes genetisch doorgegeven aan de volgende generatie. Ook kan er bij elk ontstaan van nieuw leven “kopieer foutjes” gemaakt worden en erfelijke veranderingen “geboren” worden. Deze veranderingen worden “mutaties” genoemd. De mutaties die ernstige storingen in gezondheid en welzijn geven moeten natuurlijk uitgesloten worden voor verdere voortplanting.
Bij raskatten kan de oorzaak van een vroegtijdig overlijden van groot belang zijn voor de nauw verwante dieren alsook de kittens die nog geboren moeten worden. We kunnen andere katten een lijdensweg besparen. Dit is vooral het geval als de kat is overleden aan een aandoening of afwijking die vastligt in het DNA. Maar ook als de aandoening is ontstaan door een besmetting is vaak goed te achterhalen met welke katten het dier in contact is geweest. Zodat die dan geïsoleerd en onderzocht kunnen worden. De enige manier om een officiële doodsoorzaak te kunnen vaststellen is door middel van een autopsie, ook wel sectie of obductie genoemd.
Autopsie (Grieks: “met eigen ogen zien” ) is het onderzoeken van het lichaam van een overleden persoon (of dier) om de doodsoorzaak na te gaan. Een autopsie wordt verricht door een gespecialiseerde arts: een patholoog anatoom. Het doel van autopsie is enerzijds het vaststellen van de doodsoorzaak en anderzijds de evaluatie van het medisch handelen vóór de dood. Op deze manier kan de dierenarts en ook de eigenaar de gestelde diagnose controleren en de effecten van het medisch ingrijpen beoordelen. Een autopsie wordt over het algemeen alleen op verzoek van de eigenaar of fokker uitgevoerd. Uw dierenarts moet u doorverwijzen naar het Veterinair Pathologisch Diagnostisch Centrum(VPDC) van de diergeneeskundige faculteit aan de universiteit in Utrecht. De dierenarts beschikt over een speciaal formulier waarop hij de voorgeschiedenis en medicijnen kan aangeven. Bij voorkeur wordt het overleden dier in een afgesloten plastic zak in het koelgedeelte van de koelkast bewaard. Het spreekt voor zich dat een zo snel mogelijk vervoer naar Utrecht van groot belang is en de beste optie is om het zelf te brengen.
Bij de autopsie wordt gekeken naar de organen en monsters genomen die op kweek gezet en/of later onderzocht worden. De uitslag kan daarom twee tot drie weken duren. De stoffelijke resten kunnen bij de “gewone sectie” niet meer mee naar huis worden genomen. Er is ook een “cosmetische sectie”, dan worden bepaalde organen niet doorzocht en wordt alles weer netjes dichtgemaakt. Dan kan de eigenaar de overleden kat weer meenemen om te begraven of te cremeren. Nadeel is dat er geen volledig onderzoek kan plaatsvinden. De resultaten van de autopsie wordt aan de dierenarts en opdrachtgever gezonden. Het is van belang dat de gegevens toegankelijk zijn voor de eigenaren van nauwe verwanten van het dier. Kosten van een autopsie is ongeveer 100 euro als je het overleden dier
Bronvermelding: Ineke Blokker en Marianne Booij